Truyện Sọ Dừa kể về một cặp vợ chồng già lương thiện nhưng mãi không có con. Một hôm bà vợ vào rừng đốn củi, uống nước trong cái sọ dừa, về nhà có mang. Ít lâu sau sinh ra một đứa bé kì dị, không chân không tay, tròn như một quả dừa. Thấy đứa bé biết nói tiếng người, cặp vợ chồng già rất vui mừng và nuôi nấng đứa bé. Đứa bé được gọi là Sọ Dừa.Lớn lên vì nghèo khổ nên Sọ Dừa làm mướn trong gia đình phú ông. Trong khi 2 cô chị gái lớn của phú ông luôn kinh thường, hắt hủi Sọ Dừa thì cô em út luôn đối xử tốt và đem lòng yêu Sọ Dừa. Một thời gian sau, cậu xin mẹ hỏi cưới cô út cho mình và phải đáp ứng điều kiện sính lễ ngặt nghèo của phú ông. Không ngờ Sọ Dừa đáp ứng được, trong ngày cưới cậu trở thành một chàng trai khôi ngôi tuấn tú làm cô út rất vui mừng. Nhưng cô chị lại đem lòng đố kỵ.
Ít lâu sau, Sọ Dừa đỗ trạng nguyên và được vua cử đi xứ. Trước khi đi, cậu đưa vợ một hòn đá lửa, một con dao và hai quả trứng gà và dặn vợ ở nhà phải cẩn thận. Sau khi Sọ Dừa đi vắng, hai cô chị nghĩ mọi cách nhưng không hãm hại được cô út vì có những “bảo vật” mà Sọ Dừa để lại. Cuối cùng, hai vợ chồng Sọ Dừa sống hạnh phúc bên nhau còn hai cô chị vì xấu hổ nên bỏ đi biệt xứ.