Ngày xưa, có một ông già sống một mình trong túp lều con bên cạnh bãi biển vắng. Suốt cuộc đời ông làm bạn với những làn gió biển mát rượi và tiếng sóng ì ầm vỗ vào bờ cát trắng.
Một hôm, ngoài khơi xa bỗng có một vùng sóng gió nổi lên dữ dội, khiến bầu trời cũng tối sầm lại. Gió thổi ào ào, cát bụi bay mù mịt. Túp lều của ông già vặn vẹo như muốn đổ. Lát sau có một con giao long rất lớn ngoi vào bờ, trườn lên bãi cát. Giao long quằn quại, làm vẹt cát thành những đường hào sâu ngoằn ngoèo.
Trời chợt bừng sáng, một tiếng kêu kỳ lạ vang lên, rồi một quả trứng lớn, sáng lấp lánh từ trong bụng giao long rơi ra, lăn đến cạnh túp lều của ông lão. Đẻ xong, giao long lại trườn xuống biển biến mất.
Trong chốc lát, mặt biển trở lại phẳng lặng. Một con rùa vàng to lớn khác thường từ ngoài khơi chậm chạp bơi vào. Rùa vàng đào hố, chôn trứng giao long vào trong cát.
Sau đó, rùa vàng đến tìm ông lão, trao cho ông một cái móng và nói:
– Ta là thần Kim Quy. Ta muốn ngươi phải hết sức bảo vệ giọt máu này của Long Vương. Khi nào gặp khó khăn nguy cấp thì đặt cái móng này vào tai, ta sẽ giúp ngay.
Dứt lời, rùa vàng lặn ngay xuống biển.
Ông già nhớ lời thần dặn, ngày đêm lo việc trông coi quả trứng. Một hôm, có chiếc xe trâu chở mấy tên lính hung dữ cứ nhằm đúng hướng quả trứng mà lao tới.
Ông già hoảng hốt tới ngăn xe lại, nhưng con trâu vẫn kéo xe phóng như bay về phía trước, bốn chân hất cát bay mù mịt.
Ông cụ vội lấy móng rùa đặt vào tai. Lập tức bên tai ông vẳng nghe mấy tiếng: “Nằm xuống! Nằm xuống!”.
Ông vừa phủ phục xuống hóa ngay thành một con hổ to lớn. Hổ gầm lên mấy tiếng khiến cả người lẫn trâu vứt xe tháo chạy.
Mấy ngày sau, ông già dỡ túp lều ra, dựng trên đống cát để che nắng mưa cho trứng thần. Nhưng rồi trứng cứ mỗi ngày một lớn, đến nỗi đội cát lên rồi chồi ra… Cụ già hì hục từ sáng đến tối, xúc cát lập lại. Nhưng hôm sau trứng lại càng nhô cao thêm, phình ra to, cuối cùng nó đội cả túp lều của ông cụ lên cao tít mây xanh. Màu vỏ trứng đủ sắc lóng lánh như một viên ngọc khổng lồ.
Ông cụ chẳng còn chỗ nào để ở nữa, đành phải cầu cứu rùa vàng. Ông vừa đặt móng rùa vào tai, tự nhiên vỏ trứng nứt ra thành một cái hang có đủ giường, gối. Ông cụ vừa đặt mình xuống liền ngủ thiếp đi.
Đúng lúc đó, trời bỗng nhiên bừng sáng, trong không gian thoang thoảng một mùi hương thơm nhè nhẹ tinh khiết. Và một cô bé xinh xắn hồng hào từ trong lòng trứng sinh ra. Sữa từ các mạch đá trong hang tuôn ra trắng ngần, nuôi cô bé lớn nhanh như thổi.
Hàng ngày có một bầy khỉ thay nhau mang hoa quả đến cho cô ăn. Một đàn chim tha bông đến dệt quần áo cho cô mặc. Chẳng bao lâu cô bé đã trở thành một thiếu nữ xinh đẹp tuyệt trần.
Ông cụ trở mình tỉnh dậy, vô cùng kinh ngạc khi thấy một cô gái đang ngồi bên cạnh. Còn cô gái thì sung sướng reo lên:
– Mười lăm năm nay, ngày ngày con lắng nghe hơi thở đều đặn của cha, con vui mừng biết mấy!
Ông cụ ngơ ngác nhìn trứng thần bây giờ đã thành một hòn núi đá to lớn, cỏ cây rậm rạp, và có vô số các loài chim chóc, muông thú sinh sống. Ông dắt cô gái ra khỏi hang đá, chặt cây dựng nhà, khai khẩn đất ruộng nương.
Hàng ngày ông chăm sóc, dạy dỗ cô gái rất chu đáo, từ việc bếp núc canh cửi đến cả việc cày ruộng, bắn cung.
Cô gái vốn thông minh chăm chỉ, nên việc nào cũng giỏi giang. Ông cụ mừng lắm: “Cô bé đúng là con Rồng cháu Tiên, vừa đẹp người vừa đẹp nết!”.
Một hôm, có đám cướp từ ngoài biển kéo vào. Mặt mũi tên nào cũng hung ác, gớm ghiếc. Chúng hằm hè xông đến định bắt ông già và cô gái đem đi, hòng chiếm lấy hòn núi mới.
Đột nhiên một vùng lửa đỏ rực ngùn ngụt bốc lên vây lấy chúng, không cho một tên nào chạy thoát. Móng rùa thần đã làm chúng chết không kịp ngáp.
Dân quanh vùng, thấy núi và người bỗng dưng hiện lên, kháo nhau rằng trời cho tiên xuống trần giúp người hạ giới. Họ kéo nhau đến gặp ông già và cô gái xin cô thuốc chữa bệnh.
Bấy giờ bệnh sốt rét đang hoành hành trong dân chúng. Cô gái bèn tìm những viên đá màu sắc khác nhau, buộc lại rồi ném ra vườn. Trên mặt đất bỗng mọc lên một loài cây có hoa năm cánh dùng để chữa bệnh sốt rét rất hiệu nghiệm.
Tiếng đồn về nàng tiên xinh đẹp có tài chữa bệnh đến tai đức vua. Vua liền sai người mang lễ vật đến cầu hôn cho hoàng tử. Ông cụ đàng cùng cô gái chơi cờ, thấy sứ giả đến thì lúng túng chưa biết xử trí ra sao.
Đúng lúc ấy, rùa vàng hiện lên, báo tin cho ông lão biết là Long Vương bằng lòng gả con gái cho hoàng tử.
Cô gái vâng lời, từ biệt cha nuôi lên kiệu về kinh đô, còn cụ già trả móng lại cho rùa thần, rồi cưỡi lên lưng rùa đi ra biển.
Ngày nay hòn núi đá ấy vẫn còn. Đó là hòn núi đẹp nhất nổi ở bờ biển Quảng Nam. Người ta gọi là núi Ngũ Hành (hay còn gọi là núi Ngũ Hành Sơn).
Câu chuyện Sự tích núi Ngũ Hành Sơn (Đà Nẵng)
– Truyện truyền thuyết Việt Nam